Aan het eind van het jaar hebben wij behoefte aan overzichten. Lijstjes van de meest verkochte boeken, meest verkochte auto’s, het woord van het jaar of het foute woord van het jaar. De genomineerde woorden ‘blokkeerfriezen’, ’laadpaalklevers’ en ‘vliegschaamte’ zijn een overtuigende keuze. Wel mis ik in dit overzicht het woord ‘trauma’, een in 2018 veel gebruikt en misbruikt woord in combinatie met allerlei incidenten die lijden oproepen.
Ik gun iedereen het recht op een trauma en met een goed gediagnosticeerd trauma valt zeker niet te spotten. Maar zoveel trauma’s in zoveel verschillende gradaties, soms zo lang geleden ontstaan, dat leidt tot enige scepsis. Niet iedere ingrijpende ervaring in ons leven heeft het recht op opwaardering tot de categorie trauma omdat die ervaringen weliswaar pijnlijk en ingrijpend zijn, maar vaak ook tijdelijk en zonder professionele hulp vanzelf afzwakken.
Dat geldt voor sommige slachtoffers van seksueel misbruik, slachtoffers van religieuzen, getuigen van nare ongevallen, voor toeschouwers bij zelfdoding en voor adoptiekinderen die achteraf verhandeld blijken te zijn. Mogelijk ook voor de uiteraard niet te benijden lot loze buren van de winnaars van de Postcodeloterij, terwijl die al jaren van Nicoletteke en haar team nazorg krijgen. En wat te denken van krantenbezorgers die zonder mobiel pinapparaat nieuwjaar komen wensen? Dat is pas echt sneu. Of van de moderne slaven die in de distributiecentra van internetwinkels heel hard werken omdat wij geen paar uur langer kunnen wachten op onze aankoop. Als dank verwerken zij vervolgens het hoogste aantal retour gezonde artikelen van Europa, soms compleet met gebruikssporen. Of de pakketbezorgers die te druk zijn om jou fatsoenlijk te begroeten. Respect, man!
Ook een risicogroep vormen mensen die de nutteloosheid van goede voornemens nog steeds niet inzien. Ingrijpend was de nieuwjaarsnacht voor de inwoners van Scheveningen die ongevraagd mochten genieten van een inferno compleet met vuurtornado en spitsroeden liepen onder een vuurregen op weg naar de tuinslang om het schuurtje nat te spuiten. Typisch een gevalletje verkeerde wind waar geen magistraat zich verantwoordelijk voor voelt maar wel op voorhand zichzelf vast vrij pleit. Niet toevallig dat dit in De Haag speelt, een stad waar non-communicatie tot kunst verheven is.
Die publiekelijke koketterie met trauma’s bevestigt dat onze hiërarchisch lagere behoeften blijkbaar bevredigd zijn zodat wij meer tijd hebben om met emotionele ongerechtigheden en persoonlijke groei te stoeien. Voor meer informatie over deze hiërarchie even ‘Maslow’ googelen. We moeten ons aanpassingsvermogen aan veranderingen in ons leven niet onderschatten. Daarvoor hebben we de kracht zolang we daarmee aan het werk gaan in plaats van er in te gaan staan of naar Geer te luisteren.
Het door velen al uitgesproken motto voor 2019 spreekt mij wel aan: laten we lief zijn voor elkaar en voor onszelf. Laten we met hulp van vrienden en familie bewijzen dat we geen enkele behoefte hebben aan een door de zorgverzekeraar vergoede, overgewaardeerde leefstijlcoach. Of de misschien in 2020 aan te bieden traumacoach. Dat geld kan beter naar de jeugdzorg gaan.
Dan blijven nog een paar prangende kwesties over: krijgen we dit jaar een échte oudejaarsconference door een échte cabaretier en gaat Dotan ooit nog muziek maken?
Door Peter Vrancken, 71 jaar
Peter Vrancken deelt zijn kijk op de samenleving met Doorwerkgever.